Etalagebenen is de volksterm voor symptomatisch perifeer arterieel vaatlijden, ofwel claudicatio intermittens. Hierbij voeren de slagaders in uw benen te weinig zuurstof aan voor de spieren die u gebruikt bij het lopen. Dit komt omdat deze slagaderen vernauwd zijn. Een vernauwing ontstaat door slagaderverkalking.

De term  etalagebenen is bedacht omdat patiënten zich een houding willen geven als zij noodgedwongen moeten rusten. Zij kijken dan bijvoorbeeld in de etalage van een winkel.

Claudicatio intermittens wordt door de artsen ingedeeld in vier stadia:

• Stadium 1: U heeft wel een vernauwing maar nog geen typische klachten van claudicatio intermittens (etalagebenen).
• Stadium 2: U heeft last van claudicatio intermittens (etalagebenen). Afhankelijk van de afstand die u nog kunt lopen, maken artsen een onderscheid tussen 2A en 2B. Bij een stadium 2A kunt u pijnvrij meer dan 100 meter lopen. Bij een stadium 2B treedt de pijn op voordat u 100 meter gelopen heeft. De meerderheid van de patiënten blijft in stadium twee.
• Stadium 3: U heeft ook in rust pijn in de benen en/of de voeten. De pijn vermindert wanneer men het been van het bed of stoel laat hangen. De toevoer van zuurstof en voedingsstoffen komt in het aangedane been ernstig in het gedrang.
• Stadium 4: Aan de aangedane voet ontstaan niet genezende wonden, necrose of gangreen. Er bestaat hierdoor gevaar voor amputatie.

De stadia 3 en 4 worden door de artsen kritieke ischemie genoemd. Bij kritieke ischemie wordt ook een lage bloeddruk in de benen gemeten (minder dan 50 mmHg ter hoogte van de enkels en/of 30 mmHg ter hoogte van de grote teen).

Waar komt de pijn in de benen vandaan?

De beenslagaders vervoeren zuurstofrijk bloed van het hart naar de benen. In de loop van de jaren kan slagaderverkalking (medische term: atherosclerose) vernauwingen of verstoppingen in de slagaders veroorzaken. Uiteindelijk kan er een flinke vernauwing ontstaan; een zogenaamde stenose. Op de plaats van de stenose kan minder bloed passeren. Door de beschadiging van het bloedvat en de trage stroomsnelheid van het bloed kunnen bij zo’n vernauwing gemakkelijk stolsels vormen. Zo’n stolsel kan een bloedvat uiteindelijk geheel afsluiten, dit heet een occlusie. Bij inspanning van de beenspieren (lopen, rennen, traplopen) neemt de vraag naar zuurstofrijk bloed toe. Heeft u vernauwingen in de slagaders? Dan komt er te weinig bloed met zuurstof bij de spieren. Er ontstaat een zuurstoftekort in de spieren. Het zuurstoftekort veroorzaakt de pijn in uw been. Met rust verdwijnt de pijn weer.

Atherosclerose:

Wat is de oorzaak?

Risicofactoren voor vernauwingen in de (been)slagaders zijn:

• roken
• hoge bloeddruk
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed
• overgewicht
• weinig lichaamsbeweging

Ook erfelijke aanleg en leeftijd spelen een rol.

Nut van looptherapie

De eerste keus voor de behandeling bij patiënten met claudicatio intermittens (of etalagebenen) is looptherapie. Door middel van looptherapie kan de pijnvrije loopafstand vergroot worden. Als deze looptherapie onder begeleiding van een fysiotherapeut wordt uitgevoerd (gesuperviseerde looptherapie), lijken de resultaten aanzienlijk beter. Een bijkomend voordeel is dat de fysiotherapeut ook aandacht kan besteden aan de leefstijlveranderingen die nodig zijn om het risico op verdere problemen te verminderen. U kunt hierbij denken aan stoppen met roken, gezond eten en het ontwikkelen van een actieve levensstijl. ClaudicatioNet geeft u duidelijkheid over waar en bij welke fysiotherapeut bij u in de buurt goede kwaliteit gesuperviseerde looptherapie wordt gegeven.

Het woord looptherapie geeft al aan dat we iets anders bedoelen dan (sportief) wandelen. Met looptherapie bedoelen we lopen in een stevige wandelpas. Het is de bedoeling dat u zeer regelmatig oefent in het lopen van steeds langere afstanden. Voor het beste resultaat van de looptherapie is het van belang dat u minimaal 5 keer per week, maar het liefst dagelijks traint, bij voorkeur drie keer per dag, en dit minimaal 3 tot 6 maanden volhoudt. In het begin krijgt u 2 – 3 keer per week begeleiding van uw fysiotherapeut, maar uiteindelijk zal de therapie afgebouwd worden (indien uw conditie dit toelaat) en gaat u steeds meer zelfstandig trainen. Door telkens door te lopen tot net voor u uw maximale loopafstand heeft bereikt, kan uw loopafstand vergroot worden.

De fysiotherapeut kan u hierbij helpen en zal in eerste instantie uw bewegingsmogelijkheden met u bespreken en samen met u een persoonlijk en gestructureerd trainingsprogramma samenstellen om zo tot een zo goed mogelijk resultaat te komen. Voor het behoud van het verkregen resultaat is het zeer belangrijk om een actieve levenstijl te ontwikkelen en te onderhouden.
Naast het verbeteren van uw loopafstand zal mede door de begeleiding van een gekwalificeerde fysiotherapeut uw uithoudingsvermogen en uw looppatroon worden verbeterd, en uw mogelijke angst voor inspanning worden overwonnen. Vooral het looppatroon is van belang. Om pijnklachten te omzeilen, gaan veel mensen op een andere geforceerde manier lopen. Uw fysiotherapeut kan u helpen een gezond looppatroon aanteleren.

Voor meer informatie kunt u kijken op de site van het ClaudicatioNet: www.claudicationet.nl.